Strona Scitenmark'a
logo :D

MENU

główna
galeria
zdjęcia
muzyka
historia
geografia
UE
 Znajdujesz się w dziale historia. Oglądasz właśnie prezentację o historii średniowiecznej Skandynawii.

HISTORIA SKANDYNAWII
OD YNGLINGÓW DO UNII W KALMARZE

S Z W E C J A

W III w.n.e. Szwecja zamieszkiwana była przez plemiona północnogermańskie: -Swewów (Svear) – wokół j. Melar -Gotów (Götar) – na płd. od Swewów W VIII – IX w. swewowska dynastia Ynglingów z siedzibą w Starej Uppsali podporządkowała sobie Gotów, tworząc podwaliny pod przyszłe państwo szwedzkie.

południowa część dzisiejszej Szwecji okolice jeziora Melar

YNGLINGOWIE - Znany z sag ród skandynawskich władców plemiennych (królów), panujący w środkowej Szwecji przypuszczalnie od V w. Łączy się z nimi kurhany w Starej Uppsali (z V–VI w.). Od dynastii tej wywodzili się pierwsi władcy szwedzcy (ród panujący do ok. 1060). Na pochodzenie od Ynglingów powoływali się również pierwsi królowie norwescy - Harald I Pięknowłosy i jego następcy do 1047 r.

YNGLINGOWIE – KRÓLOWIE SZWECJI:
* ok. 900 - 935 Björn Stary (Björn den Gamle)
* 935 - 994 Eryk Zwycięski (Erik Segersäll)
* 995 - 1022 Olaf Skötkonung (Olof Skötkonung)
* 1022 - 1050 Anund Jakob (Anund Jakob)
* 1050 - 1060 Emund Stary (Edmund den Gamle)

Stara Uppsala Stara Uppsala

Od VIII w.n.e. przedstawiciele szwedzkich plemion – żeglarze, kupcy i wojownicy (znani jako Waregowie) dokonywali wypraw handlowych, łupieskich i osadniczych na wybrzeżach Bałtyku i M. Czarnego. Odegrali też ważną rolę w początkach państwowości Rusi.

Od IX do X w. Handel (nawet z Bizancjum i Chinami) koncentrował się w osadzie (mieście) Birka.

rycina przedstawiająca miasto Birka Birka dzisiaj

Około 830 r. na wyspę Birka dotarł germański misjonarz Ansgar. W XI w. chrześcijaństwo objęło całą Szwecję. Jeszcze w XII w. ludność wyznawała starą nordycką religię, a pierwsza archidiecezja szwedzka powstała w 1164 r. Szwedzkie krucjaty na wschód pomogły opanować południowo-wschodnią Finlandię.

Po Ynglingach władzę przejęła dynastia Stenkilów. Współpraca władzy świeckiej i duchownej sprzyjała unifikacji państwa, będącego wcześniej luźnym związkiem prowincji. Od poł. XII w. o władzę walczyły rody Erykidów i Swerkerydów.

STENKILOWIE – KRÓLOWIE SZWECJI:
* 1060 – 1066 Stenkil Ragnvaldsson
* 1066 – 1070 Halsten
* 1070 - ? Hakan Ryży
* ? – 1080 Inge I Starszy
* 1080 – 1083 Sven Blot
* 1083 – 1110 Inge I Starszy
* 1110 – 1118 Filip Halsten
* 1118 – 1125 Inge II Młodszy
* 1125 – 1130 Ragnvald Magnus Nilsson

SVERKEROWIE I ERYKOWIE – KRÓLOWIE SZWECJI:
* 1130 – 1156 Sverker I Starszy
* 1156 – 1160 Eryk IX Święty Jedvardsson
* 1160 – 1161 Magnus Henriksson
* 1155 – 1167 Karol VII Sverkersson
* 1167 – 1173 Kol Jonsson
* 1173 – 1196 Knut Eriksson
* 1196 – 1208 Sverker II Młodszy
* 1208 – 1216 Eryk X Knutsson
* 1216 – 1222 Jan I Sverkersson
* 1222 – 1229 Eryk XI Eriksson
* 1229 – 1234 Knut Długi
* 1234 – 1250 Eryk XI Eriksson

Duże znaczenie w państwie miała warstwa możnych, pochodząca przeważnie ze starszyzny plemiennej i obsadzająca główne urzędy. W XIII w. szerokie przywileje uzyskało duchowieństwo, nastąpiło też prawne wyodrębnienie stanu rycerskiego, a chłopi zachowali osobistą wolność. W 1250 r. władzę objęła dynastia Folkungów.

FOLKUNGOWIE – KRÓLOWIE SZWECJI:
* 1250 – 1275 Valdemar Birgersson
* 1275 – 1290 Magnus I Birgersson
* 1290 – 1318 Birger I Magnusson
* 1319 – 1363 Magnus II Eriksson
* 1357 – 1359 Eryk XII Magnusson
* 1362 – 1364 Haakon VI Magnusson

Podstawą gospodarki szwedzkiej było rolnictwo.Od XIII w. do niemieckich kupców związanych z Hanzą należały Sztokholm i Visby. Rozwinięte było górnictwo i przetwórstwo rudy żelaza. W 1350 r. kraj dotknęła epidemia dżumy. Dopiero po stu latach dzięki wydobywaniu żelaza naprawiony został kryzys gospodarczy.

PIERWSZA UNIA SZWEDZKO – NORWESKA - I unia szwedzko-norweska nastąpiła w roku 1319, gdy trzyletni Magnus, syn szwedzkiego diuka Eryka i norweskiej księżniczki Ingeborg dostał w spadku po dziadku Haakonie V tron norweski w tym samym roku, w którym został wybrany na króla Szwecji. W 1363 syn Magnusa, Haakon VI poślubił córkę duńskiego króla Waldemara, Małgorzatę. Ich syn Olaf został królem Norwegii (po Haakonie) i Danii (po Małgorzacie).

Około 1300 r. ukształtowała się złożona z możnych Rada Królestwa oraz pojawiły zaczątki zgromadzeń stanowych. W połowie XIV w. Magnus II ujednolicił system prawny. W 1359 r. zwołał pierwszy parlament szwedzki, Riksdag. W drugiej połowie XIV w. opór możnych przeciw próbom umocnienia władzy królewskiej doprowadził do obalenia dynastii Folkungów.

MAŁGORZATA I - W 1387 r. tydzień po śmierci syna Olafa, króla Norwegii i Danii ogłosiła się jego następczynią. Po zrzuceniu z tronu Albrechta Meklemburskiego, dzięki swoim koneksjom rodzinnym (żona Haakona VI, b. króla Szwecji) w 1389 r. została szwedzką królową. Tak więc będąc królową trzech państw rozpoczęła działania dyplomatyczne zmierzające do trwałego połączenia Danii, Szwecji i Norwegii w unii personalnej.

UNIA KALMARSKA - Unia Kalmarska zawarta została 20 lipca 1397 roku w mieście Kalmar. Nie była ona potwierdzona aktem prawnym, państwa unijne po prostu wybierały wspólnego władcę. Pierwszym władcą był Eryk Pomorski, wnuk siostry Małgorzaty, koronowany w czerwcu 1397 r. Zaczął rządzić jednak dopiero po 1412 r., kiedy umarła Małgorzata.
flaga Unii Kalmarskiej
rozwój terytorialny Szwecji - około 1000 r.n.e. rozwój terytorialny Szwecji - około 1200 r.n.e. rozwój terytorialny Szwecji - czasy Unii Kalmarskiej


To jest tylko część prezentacji. Materiały dt. Danii i Norwegii z tamtego okresu udostępnione zostaną wkrótce. Z racji wspólnej historii, szczególnie okresu panowania królowej Małgorzaty oraz czasów Unii Kalmarskiej niektóre części pracy ("slajdy") będą powtórzone.



copyright ScitenMark 2005-2006


Strona autorstwa ScitenMarka - powstała w kwietniu 2006 w ramach projektu na lekcje informatyki.